Jij hebt invloed op jouw bevalling. Een zin die vragen en waarschijnlijk ook weerstand oproept. Het heersende idee is immers juist dat je géén invloed op je bevalling hebt en het maar gewoon moet laten gebeuren, toch? Het klopt dat je je bevalling niet van a tot z kunt plannen, maar je hebt wel degelijk invloed op het verloop! Hoe? Door je hoofd uit te zetten en je lichaam aan.
Graag leg ik je in deze blog uit waarom en hoe je invloed hebt op je eigen bevalling. Dit is namelijk een erg simpel, feitelijk en natuurlijk proces. Elke verloskundige kent dit principe en zal het waarschijnlijk kunnen bevestigen.
Feit #1: Wij mensen zijn zoogdieren en hebben net als alle zoogdieren een instinctief ‘reptielen-‘ of ‘oerbrein’. Dit oudste gedeelte van de hersenen stuurt het autonome zenuwstelsel aan. Hierdoor worden automatisch processen als je hartslag, ademhaling, spijsvertering én de geboorte van een baby aangestuurd. Dit reptielenbrein is gericht op overleven. Als het gevaar opmerkt, zal het in de vecht- of vluchtmodus schieten.
Feit #2: Wij mensen zijn als enige zoogdieren gezegend met een ‘mensenbrein’ of ‘neocortex’. Met dit nieuwste gedeelte van de hersenen kunnen wij plannen, beredeneren, analyseren en communiceren met woorden. Dit is erg handig in het dagelijks leven, maar minder tijdens je bevalling.
Feit #3: Je lichaam communiceert met je brein. Ik denk dat iedereen bijvoorbeeld wel het gevoel herkent van buikpijn bij zenuwen en vastzittende spieren bij stress. Ook tijdens je bevalling is deze ‘mind-body connectie’ sterk aanwezig.
Feit #4: Stress, angst en spanning tijdens je bevalling geven jouw reptielenbrein het signaal dat er gevaar is, dat het niet veilig is om te bevallen. Je lichaam maakt het stresshormoon adrenaline aan om te kunnen vechten of vluchten. En je baarmoederspieren verkrampen, omdat je bevalling volgens je reptielenbrein moet stoppen tot je een veiligere plek hebt gevonden.
Feit #5: Adrenaline werkt de bevalhormonen endorfine (lichaamseigen pijnstiller) en oxytocine (nodig voor de weeën) tegen. Hierdoor vertraagt of stagneert de ontsluiting én doet deze fase meer pijn. De verkramping van je baarmoederspieren zorgt voor dezelfde effecten op je ontsluiting en pijnbeleving.
Feit #6: Ontspanning, rust en focus tijdens je bevalling geven jouw reptielenbrein het signaal dat je veilig bent. De bevalhormonen endorfine en oxytocine kunnen optimaal hun werk doen. Jouw baarmoederspieren zijn ontspannen en kunnen werken voor de geboorte van jouw baby. Jouw lichaam kan zelf de baby geboren laten worden. De bevalling verloopt soepeler en met minder pijn.
Feit #7: Tijdens je bevalling kun je beter uit je mensenbrein blijven. Dus zo min mogelijk beredeneren, analyseren en communiceren. Maar daarvoor in de plaats ontspannen in je eigen bevalroes verblijven.
Het reptielenbrein werkt dus eigenlijk fantastisch: het zorgt ervoor dat jij een veilige plek gaat zoeken om te bevallen. Baringspijn heeft overigens diezelfde functie: het laat je merken dat de bevalling begonnen is, zodat jij een veilige plek kan gaan zoeken om je baby geboren te laten worden. Er is alleen één verschil: in de oertijd dreigde er daadwerkelijk gevaar, in de vorm van bijvoorbeeld wilde dieren, en moest je vluchten. Nu, anno 2022, is dat gevaar er gelukkig niet meer (in ons land).
Maar dat weet jouw oerbrein niet… Als jij nu stress, spanning of angst ervaart tijdens jouw bevalling, hoef je dus niet te vechten of vluchten, maar reageert jouw lichaam toch nog steeds alsof dat wel zo is. En dus vertraagt de ontsluiting en heb je waarschijnlijk meer pijn. Dankjewel oerbrein en mind-body connectie…
Of nouja, misschien mag je ze daadwerkelijk wel bedanken! Want gelukkig werkt het ook andersom: als je ontspannen bent en naar binnen kunt keren, dan hoef je weinig te doen om te bevallen. Je lichaam doet het zelf. Bevallen is namelijk een autonoom, automatisch proces, zoals ik eerder al schreef. Maar het moet wel de ruimte en juist omstandigheden krijgen. En dat heb jij dus zelf in de hand! Hoe dan?
Zet je hoofd uit en je lichaam aan! Denk maar aan hoe andere zoogdieren dat doen vanuit hun reptielenbrein: ze zoeken een veilig, warm en donker plekje om hun jongen geboren te laten worden. Ze denken niet na over hoe ze moeten bevallen, maar laten het gewoon gebeuren. Hier kunnen wij een voorbeeld aan nemen.
Een paar van mijn concrete tips:
Tip #1: Denk van tevoren na over wat je wel en liever niet wilt, zodat dit niet hoeft TIJDENS je bevalling.
Tip #2: Bespreek je wensen met je partner, zodat hij tijdens de bevalling zoveel mogelijk het woord kan doen voor jou.
Tip #3: Kies een bevalplek waar jij je veilig voelt; thuis, ziekenhuis of geboortecentrum maakt niet uit.
Tip #4: Creëer daar een rustig, relaxed plekje, met warmte en zacht licht.
Tip #5: Luister naar muziek of andere audio waar jij ontspannen van wordt, desnoods op een koptelefoon om overige, afleidende geluiden te dempen.
Tip #6: Gebruik een krachtige, diepe ademhaling voor de weeën.
Tip #7: Zorg dat je partner leidende vragen stelt, zoals ‘Wat wil je drinken?’ en ‘Wil je muziek aan?’, omdat open vragen (‘Hoe gaat het?’ en ‘Wat wil je?’) je naar je mensenbrein brengen.
Wil je meer tips en/of persoonlijk advies en begeleiding? Boek een cursus hypnobirthing, luister mijn podcast en/of maak een afspraak om te kijken wat ik voor jou kan betekenen.